Μετατροπή των βαρών των πολυτίμων μέταλλων ίσου όγκου

Η ερώτηση στην οποία θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε με αυτό το σημείωμα είναι η εξής: Αν έχω στα χέρια μου ένα ασημένιο κόσμημα π.χ. ένα ασημένιο δαχτυλίδι το οποίο ζυγίζει π.χ. 5 γραμμάρια και θέλω να μάθω πόσο θα ζύγιζε το ίδιο ακριβώς δαχτυλίδι αν ήταν κατασκευασμένο από άλλο μέταλλο π.χ. από χρυσό.

Οι υπολογισμοί που πρέπει να γίνουν έχουν τη βάση τους στην έννοια του ειδικού βάρους. Γνωρίζοντας το ειδικό βάρος του κάθε μετάλλου (ή κράματος) μπορούμε να κάνουμε όλες τις μετατροπές.

Το πρόβλημα που συνήθως υπάρχει είναι το εξής. Ο χρυσός που ενδιαφέρει στις περισσότερες περιπτώσεις δεν χρησιμοποιείται στην κοσμηματοποιία καθαρός, αλλά σαν κράμα χρυσού συνήθως 18kt (75% χρυσός) ή 14kt (59% χρυσός). Στα κράματα αυτά δεν γνωρίζουμε ακριβώς το ειδικό τους βάρος γιατί δεν γνωρίζουμε κάθε φορά τα μέταλλα που χρησιμοποιήθηκαν σαν πρόσμιξη (λέγα). Όμως από μετρήσεις που έχουν γίνει, στατιστικά έχει προσδιοριστεί ένα μέσο ειδικό βάρος για το κάθε κράμα που μπορούμε να το χρησιμοποιούμε χωρίς μεγάλο λάθος.

Για την περίπτωση του ασημιού το συνηθισμένο κράμα είναι το sterling silver που είναι κατά 92% ασήμι, άρα το ειδικό του βαρος είναι περίπου το ειδικό βάρος του καθαρού ασημιού. Το ίδιο ισχύει για την πλατίνα και το παλλάδιο που τα εμπορικά κράματα είναι κατά 95% πολύτιμα μέταλλα Τα ειδικά βάρη των συνήθως χρησιμοποιούμενων πολύτιμων μετάλλων και κραμάτων είναι:
 

 Ο τύπος που θα χρησιμοποιούμε για την μετατροπή είναι:

Μην πανικοβάλεστε!

Β είναι το βάρος του νέου κράματος δηλαδή αυτό που ψάχνουμε

β είναι το βάρος του μετάλλου που έχουμε στα χέρια μας

Ε είναι το ειδικό βάρος του νέου κράματος που το βρίσκουμε από τον πίνακα

ε είναι το ειδικό βάρος του μετάλλου που έχουμε στα χέρια μας που το βρίσκουμε από τον πίνακα

Ξαναγυρίζουμε στιο παράδειγμά μας και θα υπολογίσουμε το βάρος που θα είχε σε χρυσό 18 kt το ασημένιο δαχτυλίδι μας που ζυγίζει 5 γραμμάρια.

Εφαρμόζοντας τον παραπάνω τύπο έχουμε:

Β=5*15,05/10,49   (Το νούμερο 15,05 είναι το ειδικό βάρος του χρυσού 18kt, και 10,49 είναι το ειδικό βάρος του ασημιού. )

Κάνουμε τις πράξεις και βρίσκουμε:

Β=7,17 γραμμάρια.

Τόσο θα είναι το βάρος σε χρυσό 18 kt του δαχτυλιδιού μας που σε ασήμι ζυγίζει 5 γραμμάρια

Η πιό συνηθισμένη περίπτωση μετατροπής είναι η μετατροπή του ασημιού σε κράμα χρυσού. Συγκεκριμένα :