• Αρχική ΣελίδαΛεξικό → Ελεφαντόδοντο ( Ivory)
    Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω

    Ελεφαντόδοντο ( Ivory)

    Ελεφαντόδοντο (ή ελεφαντοστούν) είναι το άσπρο αδιάφανο υλικό που παίρνουμε από τους χαυλιόδοντες (αλλά και τα δόντια) του ελέφαντα, αλλά και άλλων θηλαστικών όπως ο ιπποπόταμος, ο θαλάσσιος ίππος (αμφίβιο του αρκτικού κύκλου), ο αφρικανικός αγριόχοιρος, και το μαμούθ, που έχει εκλείψει. Απ’ όλα αυτά καλύτερης ποιότητας θεωρείται το άσπρο ελεφαντόδοντο που παράγεται από τον αφρικανικό ελέφαντα.

    Τα ελεφαντόδοντα χρησιμοποιήθηκαν ήδη από την παλαιολιθική εποχή για εργαλεία, όπλα και διακοσμητικά. Στην κλασική αρχαιότητα και στην Ρωμαϊκή εποχή, ήταν εξαιρετικά δημοφιλές υλικό, και κατασκευάστηκαν πληθώρα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας αντικείμενα, θρησκευτικά και διακοσμητικά. Αντικείμενα από ελεφαντόδοντο από όλες τις περιόδους της ανθρώπινης Ιστορίας, συναντάμε σε πάμπολλα μουσεία σε όλο τον κόσμο.

    Ανάμεσα σε άλλους μύθους σχετικά με το ελεφαντόδοντο, στη μυθολογία αναφέρεται και η ιστορία του Πυγμαλίωνα. Ο Πυγμαλίων ήταν βασιλιάς της Κύπρου. Κατ’ εντολήν του φιλοτεχνήθηκε σε ελεφαντόδοντο, το άγαλμα μίας νεαρής κοπέλας την οποία ο Πυγμαλίων ονόμασε Γαλάτεια. Το άγαλμα ήταν τόσο όμορφο, που ο Πυγμαλίων παραφρόνησε, και περιέπεσε σε σφοδρό έρωτα για το άγαλμα. Φανταζόταν την νεαρή κοπέλα ζωντανή, και την ονόμαζε σύζυγό του. Η θεά Αφροδίτη, που τον λυπήθηκε στο κατάντημά του, έδωσε ζωή στο άγαλμα. Ο Πυγμαλίων παντρεύτηκε την πανέμορφη Γαλάτεια, με την οποία έκανε ένα γιο, τον Πάφο, από τον οποίο πήρε το όνομά της η πόλη της Κύπρου. Το χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία στην Ολυμπία  ήταν κατασκευασμένο από χρυσό, ξύλο έβενου, και πολύτιμους λίθους. και τα γυμνά μέρη του σώματος του θεού ήταν από ελεφαντόδοντο. Μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη και κάηκε στη φωτιά του 475 μ.Χ.

    Η διακίνηση ελεφαντόδοντου από αφρικανικό ελέφαντα είναι απαγορευμένη από τον Ο.Η.Ε. από το 2002, σε κατεργασμένη ή ακατέργαστη μορφή. Γενικώς η διακίνηση προιόντων από απειλούμενα είδη, διέπεται από κανόνες που καθορίζονται με τη συνθήκη CITES.

     Εκτός του ελεφανττουόδοντου, μία πληθώρα υλικών με ζωική προέλευση, είχαν χρησιμοποιηθεί από τους ανθρώπους τα προηγούμενα χρόνια, για την κατασκευή κοσμημάτων και διακοσμητικών. Δόντια ζώων όπως της ινδικής τίγρης, κέρατα ζώων, ρινόκερου,  ελαφιού, κ.λ.π., κόκαλα  και μπαλένες της φάλαινας, το καβούκι της θαλάσσιας χελώνας, όστρακα όλων των ειδών από την θάλασσα, τρίχες ελέφαντα και αλόγου, καβούκια εξωτικών εντόμων και ράμφη πουλιών. Σποραδικά κάποια από αυτά τα υλικά χρησιμοποιούνται και σήμερα.  

    Για το ελεφαντόδοντο ενίοτε χρησιμοποιείται η ονομασία φίλντισι. Ηλέξη αυτή στην τουρκική γλώσσα σημαίνει ελεφαντόδοντο. Γύρω από αυτή τη λέξη όμως έχει δημιουργηθεί μία σύγχιση γιατί πολλοί άνθρωποι εκ παραδρομής τη χρησιμοποιούν για το μαργαριτοφόρο όστρακο.

     

     Πυξίδα (κουτί) από ελεφαντόδοντο

            Η πυξίδα (δηλ. κουτάκι για πολύτιμα αντικείμενα) του Αλ Μουγκίρα, γιου του χαλίφη της Κόρδοβας, στην τότε Αραβική Ισπανία. Περίτεχνο σκάλισμα σε ελεφαντόδοντο. Σκαλίστηκε το έτος Εγίρας 357. Βρίσκεται στο μουσείο του Λούβρου.

     ελεφαντοστούν  χτένα από ελεφαντόδοντο

    Μέγα πλήθος ελεφαντοστέινων αντικειμένων βρέθηκαν κατά τη διάρκεια των ανασκαφών στοβ αρχαιολογικό χώρο των Μυκηνών. Στις φωτογραφίες κεφαλή πολεμιστή από τον 14ο αι. π.Χ., και χτένα από το 1150 π.Χ.

     

  • Πρόσφατα
    28-01-2022
    Η μιλανέζικη εταιρία κοσμημάτων Pomellato πρόσφατα παρουσ...
    22-01-2022
    Ο ιστορικός ελληνικός οίκος κοσμημάτων Λαλαούνης συνε...
    17-01-2022
    Στη μελέτη που ακολουθεί οι συγγραφείς Α. Κύρη και Μ. Μα...
    17-01-2022
    Cleopatra's Vault, η νέα συλλογή κοσμημάτων της Αμερικανίδας...