Ο πολύπλοκος δρόμος της Απλότητας

Τα τελευταία χρόνια στις μεγάλες εκθέσεις ρολογιών είχαν αρχίσει να εμφανίζονται μοντέλα ρολογιών που προσπερνούσαν την υπάρχουσα τότε τάση για τεχνική πολυπλοκότητα και αισθητικό εντυπωσιασμό. Τα νέα αυτά μοντέλα ακολουθούσαν μινιμαλιστική γραμμή στη σχεδίαση και απλότητα στο μηχανισμό. Στην τελευταία έκθεση της Βασιλείας που παραμένει ο οδηγός για την παγκόσμια βιομηχανία των ρολογιών η σχεδιαστική απλότητα είχε πλέον αναδειχθεί σε τάση, κάτι που αναμένεται να ενταθεί στην επερχόμενη έκθεση, τον Απρίλιο του 2015.
Η απλότητα, η καθαρότητα της γραμμής και η αυστηρή επιλογή των υλικών, έχουν και πάλι την πρώτη θέση για μια μεγάλη ποικιλία από μάρκες και δημιουργούς σε όλο το εύρος των τιμών.

Το φαινόμενο αυτό ανέλαβε να διερευνήσει το επί πολλές δεκαετίες εγκυρότερο περιοδικό για τη βιομηχανία των ρολογιών, το ελβετικό Europa Star. Για το σκοπό αυτό απευθύνθηκε σε έξη ανθρώπους που βρίσκονται στην καρδιά της ελβετικής παραγωγής ρολογιών. Στις παρακώτω γραμμές παρουσιάζεται μία σταχυολόγηση των απόψεων αυτών των ειδημόνων.

Επικεντρωνόμαστε στα ουσιώδη.

Το μηχανικό ρολόι υπόκειται λόγω της λειτουργίας του σε μία σειρά από περιορισμούς. Η πράξη έδειξε ότι κάθε λειτουργία που προσθέτουμε, εκθέτει το ρολόι σε κινδύνους δυσλειτουργιών. Οι δυσλειτουργίες αυτές εκνευρίζουν τους χρήστες και τους απομακρύνουν από τα μηχανικά ρολόγια.
Στην αγορά εμφανίστηκαν τα προηγούμενα χρόνια πολλά ρολόγια που ήταν φορτωμένα με πολύπλοκες λειτουργίες χωρίς κανένα προφανή λόγο. Ήταν αναμενόμενη συνεπώς η αντίδραση με την τάση Neo-Classical που δείχνει να επανέρχεται δυναμικά.

Πρόσκαιρο ή μόνιμο φαινόμενο.

Η πολυτελής κατανάλωση υπήρχε πάντα στις ανθρώπινες κοινωνίες. Η μορφή με την οποία εκδηλώνεται εξελίσσεται και τροποποιείται. Οι αλλαγές αυτές είναι κυκλικές ή ακριβέστερα έχουν τη διαδρομή του εκκρεμούς. Από την υπερβολή στην απλότητα και αντιστρόφως. Οι λόγοι που κινούν αυτές τις μεταβολές είναι κοινωνικοί και οικονομικοί, και όποιος τους αντιλαμβάνεται εγκαίρως είναι πρωτοπόρος.
Αυτό που βρισκόταν πίσω από την αισθητική της υπερβολής που μέχρι πρόσφατα κυριαρχούσε, ήταν η τάση για προβολή. Το αποτέλεσμα αυτής της κατάχρησης ήταν τα ρολόγια να πάψουν να είναι όμορφα.

Απλότητα παντού

Στο ερώτημα αν η τάση για απλότητα είναι παγκόσμια, οι ειδικοί απάντησαν πως η επιδεικτική κατανάλωση είναι χαρακτηριστικό των αναδυόμενων αγορών και όχι των παλιών καθιερωμένων αγορών. Με την έννοια αυτή όσο οι αγορές της Ασίας ωριμάζουν εγκαταλείπουν την υπερβολή και υιοθετούν την απλότητα. ʼλλωστε οι ασιάτες είναι περισσότερο εξοικιωμένοι με την απλότητα λόγω της μινιμαλιστικής αισθητικής στην παράδοσή τους.

Σχεδίαση με κομπιούτερ

Η σχεδίαση στον υπολογιστή προσέφερε αδιανοητες δυνατότητες σε σχέση με το παρελθόν. Όλως παραδόξως οι ειδικοί αντιμετώπισαν με σκεπτικισμό την εισβολή των υπολογιστών στη σχεδίαση των ρολογιών. Επεσήμαναν ότι η τεράστια ευκολία της σχεδίαση στον υπολογιστή, απομακρύνει τον τεχνικό από ΤΗΝ τεχνικά τέλεια λύση που θα ήταν υποχρεωμένος να αναζητήσει αν δεν είχε στη διάθεσή του αυτό το πανίσχυρο όπλο. Ασφαλώς κανένας δεν παραγνωρίζει την ακρίβεια και την ταχύτητα που εξασφαλίζει η σχεδίαση στον υπολογιστή.

Η απλότητα είναι πολύπλοκη

Κατά βάθος η πολυπλοκότητα είναι ο εύκολος δρόμος. Δημιουργεί τον εύκολο εντυπωσιασμό ενώ η απλότητα απαιτεί μεγάλη τεχνική επιδεξιότητα και βαθύτερη κατανόηση του αντικειμένου. Ανατρέχντας στα ουσιώδη θα ανάγουμε την απλότητα στην απόλυτη επιτήδευση, σύμφωνα με την παρακαταθήκη του μεγάλου δάσκαλου Λεονάρντο ντα Βίντσι.

Jean-Marc Wiederrecht, Agenhor/Van Cleef & Arpels

De Bethune, DB29 Chronographe Monopoussoir Tourbillon

Dressage L’Heure Masquée, La Montre Hermès

F.P. Journe, Le Chronomètre Souverain

Masterpiece Gravity, Maurice Lacroix

Endeavour, H. Moser & Cie