Η φύση του γυαλιού και ο τρόπος παραγωγής του, ήταν γνωστός στους ανθρώπους από το 3.000 π.Χ. Για πάρα πολλούς αιώνες είχε περιορισμένες εφαρμογές, και χρησιμοποιείτο μόνο για την κατασκευή διακοσμητικών χαντρών και μικρών χρηστικών σκευών. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι είχαν πολύ καλή γνώση των τεχνικών χρωματισμού του γυαλιού με οξείδια. Στην Αίγυπτο, τα γυάλινα αντικείμενα και οι χάντρες θεωρούντο εξαιρετικά πολύτιμα. Με τις τεχνικές κατασκευής του γυαλιού, κατασκεύαζαν επίσης σμάλτα για τα κοσμήματα τους.

Οι Ρωμαίοι χρησιμοποίησαν το γυαλί εκτεταμένα για την κατασκευή χρηστικών σκευών. Εν συνεχεία χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή καθρεπτών και σταδιακά για την κατασκευή οπτικών οργάνων. Οι ʼραβες αλχημιστές τα μεσαιωνικά χρόνια, γνώριζαν πολλές συνταγές για παραγωγή και χρωματισμό του γυαλιού. Από το 1800 άρχισε να έχει ευρεία χρήση με την κατασκευή υαλοπινάκων.

Οι τεχνικές του γυαλιού εξελίχθηκαν σε πολύ μεγάλο βαθμό από τους τεχνίτες υαλουργούς που ήταν συγκεντρωμένοι στο νησί Μουράνο, στη θάλασσα της Βενετίας. Το Μουράνο από το 1400 μ.Χ. ήταν μεγάλο εξαγωγικό κέντρο πολυτελών προϊόντων υαλουργίας. Την μοναδική ποιότητα των προϊόντων από το Μουράνο, εξασφάλιζε η εξειδικευμένη γνώση των υαλουργών που την διαφύλασσαν σαν επτασφράγιστο μυστικό, και η μοναδική ποιότητα της πρώτης ύλης που εξορυσσόταν στο νησί. Τα αντικείμενα που παρήχθησαν τους προηγούμενους αιώνες στο Μουράνο, είναι σήμερα πολύτιμα συλλεκτικά αντικείμενα.

Πριν 2000 περίπου χρόνια στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και την Συρία, οι τεχνίτες υαλουργοί της εποχής επινόησαν μία μέθοδο διαμόρφωσης του γυαλιού σε σχήματα, που έχει την ονομασία τεχνική του φυσητού γυαλιού (glassblowing). Όταν το γυαλί είναι λειωμένο, ο τεχνίτης φυσάει με ένα φυσερό την υγρή μάζα του γυαλιού και της δίνει μορφή. Η τεχνική αυτή χρησιμοποιείται μέχρι σήμερα για την κατασκευή γυάλινων καλλιτεχνικών αντικειμένων.
  Μία τεχνοτροπία στο γυαλί που έχει χρησιμοποιηθεί πολύ στο παρελθόν είναι το βιτρώ. Έτσι ονομάζεται η συνένωση μικρών γυάλινων κομματιών, με την χρησιμοποίηση λεπτών ελασμάτων από μόλυβδο. Η τεχνική χρησιμοποιήθηκε επί πολλούς αιώνες, για την δημιουργία μεγάλων γυάλινων επιφανειών, με την συνένωση πολλών μικρότερων γυάλινων κομματιών. Την εποχή εκείνη δεν υπήρχε η δυνατότητα από την βιομηχανία για την παραγωγή υαλοπινάκων. Σήμερα η τεχνική βιτρώ βρίσκει διακοσμητικές εφαρμογές, συνήθως με την συνένωση γυαλιών διαφορετικών χρωμάτων.
  Το γυαλί από χημικής πλευράς είναι άμορφο SiO2, όπως είναι επίσης ο οψιδιανός και ο τεκτίτης. Η διαφορά είναι μόνο πως το γυαλί είναι ανθρώπινο κατασκεύασμα, ενώ οι δύο άλλες μορφές δημιουργήθηκαν μόνες τους στη φύση. Το SiO2 είναι εξαιρετικά διαδεδομένο στη γη, καθότι SiO2 είναι ο χαλαζίας σε όλες του τις μορφές, και η άμμος της θάλασσας.

 Κατά την κατασκευή της υαλομάζας, ενίοτε προστίθεται στο SiO2, μία ποσότητα οξειδίου του μολύβδου (PbO), από 15%-35%. Αυτή η προσθήκη προσδίδει στο γυαλί μεγάλη ανακλαστικότητα και διαφάνεια. Τα γυαλιά που κατασκευάζονται με αυτή την σύσταση ονομάζονται κρύσταλλα. Η ονομασία «κρύσταλλο» δημιουργεί σύγχυση, διότι στην πραγματικότητα αυτό το γυαλί δεν αποκτά κρυσταλλική δομή, αλλά παραμένει άμορφο. Οι χάντρες που χρησιμοποιούνται στην κοσμηματοποιία, είναι «κρύσταλλα». Υπάρχουν πολλά εργοστάσια στον κόσμο, που παράγουν κρυστάλλινα αντικείμενα και χάντρες. Τα πιο διάσημα είναι το Baccarat στη Γαλλία, το Royal Leerdam Crystal στην Ολλανδία, το Swarovski στην Αυστρία κ.α.

Ένα είδος γυαλιού που κάποιοι καλλιτέχνες χρησιμοποιούν στην κατασκευή διακοσμητικών και κοσμημάτων, είναι τα σπασμένα χρωματιστά γυαλιά που βρίσκουμε στις παραλίες (sea glass ή beach glass) Τα γυαλιά αυτά μετά από χρόνια τριβής με την άμμο, έχουν πάρει μία ομοιόμορφη ματ εμφάνιση. Κάποιοι δημιουργούν τεχνητά την επιφάνεια αυτή με αμμοβολή σπασμένων γυαλιών

       Κολιέ από χυτές γαλάζιες γυάλινες χάντρες που βρέθηκε στην περιοχή Ιαλυσός της Ρόδου. Χρονολογείται από το 1300 π.Χ. , περίοδο ακμής του Μυκηναϊκού πολιτισμού. Οι χάντρες έχουν σχήμα αμφορέα, και η καθεμιά καλύπτεται από ένα λεπτό χρυσό έλασμα που έχει το ίδιο σχήμα. Τα κολιέ από γυάλινες χάντρες ήταν ιδιαίτερα δημοφιλή στους Μυκηναΐους. Αυτοί είχαν διδαχθεί την χύτευση του γυαλιού από τους Κρήτες, και αυτοί με την σειρά τους από τους Αιγυπτίους. Το αντικείμενο αυτό βρίσκονται σήμερα στο Βρετανικό μουσείο.

        Η εντυπωσιακή γυάλινη θαλάσσια ανεμώνη, είναι κατασκευασμένη από Γερμανούς καλλιτέχνες υαλουργούς, τον 19ο αιώνα. Σήμερα είναι μέρος της συλλογής «Θαλάσσια πλάσματα από γυαλί» που εκτίθεται στο Harvard Museum of Natural History στο Cambridge.