• Αρχική ΣελίδαΛεξικό → Γλυπτογραφία (Glyptography)
    Α Β Γ Δ Ε Ζ Η Θ Ι Κ Λ Μ Ν Ξ Ο Π Ρ Σ Τ Υ Φ Χ Ψ Ω

    Γλυπτογραφία (Glyptography)

     Είναι η τέχνη της χάραξης παραστάσεων πάνω σε λίθους, κυρίως με την χρησιμοποίηση γλυφίδων (καλεμιών). Οι χαραγμένοι λίθοι χρησιμοποιούνταν είτε ως χρηστικά αντικείμενα (π.χ. σφραγιδόλιθοι), είτε σαν διακοσμητικά (π.χ. καμέο). Παλαιότερα ήταν σε χρήση η (σωστότερη) λέξη, λιθογλυφία.

     Την χάραξη των λίθων γνωρίζουν ήδη από την 4η χιλιετία π.Χ., οι λαοί της Μεσοποταμίας, αλλά εν συνεχεία και οι Αιγύπτιοι, οι Κρήτες , και οι Ρωμαίοι. Υπήρχαν μεγάλες ιστορικές περίοδοι όπου η κατεργασία των πολύτιμων λίθων είχε ατονήσει ή ξεχαστεί.. Αυτό μάλλον συνέβαινε στην κλασσική Ελλάδα, μετά την κάθοδο των Δωριέων, όπου ελάχιστα ευρήματα και  αναφορές υπάρχουν σχετικά με πολύτιμους λίθους. Την εποχή εκείνη όμως υπήρχαν εργαστήρια χάραξης λίθων στην κάτω Ιταλία, αλλά και στην Ιωνία. Στη Ρωμαϊκή εποχή το ενδιαφέρον αναζωπυρώθηκε, αλλά μετά την παρακμή της Ρώμης η τέχνη της γλυπτογραφίας ξεχάστηκε για να ξαναανακαλυφτεί στην Αναγέννηση, με ένα διάλειμμα δηλαδή χιλίων ετών, όπου είχε εντελώς ξεχαστεί η τεχνική της επεξεργασίας των λίθων. Ειδικά στη Ρώμη η αγάπη για τους σκαλιστούς λίθους, ήταν για πολλούς πλούσιους και επιφανείς Ρωμαίους, αληθινό πάθος. Λόγω της έκτασης της Αυτοκρατορίας είχαν την δυνατότητα να προμηθεύονται τα πιο εξεζητημένα υλικά για χάραξη, και πλήρωναν  αδρά τους διάσημους λιθογλύφους της εποχής, τον Διοσκουρίδη, τον Γναίο, τον Αγαθάγγελλο, κ.λ.π., προκειμένου να κατασκευάζουν κομμάτια για τις συλλογές τους.

     Όσον αφορά το τεχνικό κομμάτι , η λιθογλυφία σε μαλακούς λίθους όπως ο στεατίτης, γινόταν με την χρήση αιχμηρών μεταλλικών γλυφίδων (καλεμιών). Για τους σκληρούς λίθους όμως όπως χαλκηδόνιος σάρδιον, χαλαζίας κ.λ.π. είναι άγνωστος ο τρόπος που οι τεχνίτες της εποχής τους σκάλιζαν. Ως γνωστόν, τα υλικά αυτά είναι πιο σκληρά από το ατσάλι, άρα τα ατσάλινα καλέμια είναι άχρηστα για λιθογλυφία. Σαν πιο πιθανό φαίνεται να είχαν κατασκευάσει κάποια μικρά περιστροφικά εργαλεία που δούλευαν με ποδοκίνητο τροχό, τα οποία να είχαν επικάλυψη με αδαμαντόσκονη ή σμύριδα (ναξία γη), ώστε να μπορούν να προσβάλλουν τα πολύ σκληρά υλικά, που έπρεπε να χαραχθούν.
     Ο Θεόφραστος στην πραγματεία «περί λίθων», αναρωτιέται γιατί ο σίδηρος δεν μπορεί να κόψει κάποιες πέτρες παρότι ο συγγραφέας θεωρεί ότι είναι το σκληρότερο υλικό. «άτοπον το ενίους μη τέμνεσθαι τω σιδήρω, καίτοι τα στερεώτερα όλως ισχυρότερον τέμνει, και σίδηρος, λίθου σκληρότερος ων».




    Η τέχνη της ερπεξεργασίας των πολύτιμων λίθων, είχε γνωρίσει μεγάλη άνθιση , κατά τα χρόνια του Κρητομυκηναικού πολιτισμού. Οι τεχνικές αυτές ξεχάστηκαν μετά την κατάρρευση του πολιτισμού αυτού, για να ξαναανακαλυφθούν 600 χρόνια αργότερα, περίπου το 600 π.Χ. Στη φωτογραφία  έχει σκαλιστεί σε κορνεόλη ένας ηνίοχος να οδηγεί το άρμα του. Κατασκευασμένο το 1400 π.Χ. βρέθηκε στην Κνωσό, και σήμερα είναι στο Βρετανικό μουσείο.

    Βάτραχος σκαλισμένος σε κρύσταλλο πράσινηε βήρυλλου από τα Ουράλια όρη. Έργο του φημισμένου Alfred Zimmerman από το Idar Oberstein της Γερμανίας

     

  • Πρόσφατα
    28-01-2022
    Η μιλανέζικη εταιρία κοσμημάτων Pomellato πρόσφατα παρουσ...
    22-01-2022
    Ο ιστορικός ελληνικός οίκος κοσμημάτων Λαλαούνης συνε...
    17-01-2022
    Στη μελέτη που ακολουθεί οι συγγραφείς Α. Κύρη και Μ. Μα...
    17-01-2022
    Cleopatra's Vault, η νέα συλλογή κοσμημάτων της Αμερικανίδας...