Από τη δεκαετία του 1930 ξεκίνησαν σποραδικές αρχαιολογικές ανασκαφές στην περιοχή της Μακεδονίας. Οι ανασκαφές διακόπηκαν επί πολλά χρόνια και ξεκίνησαν πάλι κατά τη δεκαετία του 1960 και πιό συστηματικά κατά την δεκαετία του 1970. Η μεγάλη επιτυχία, μία ανακάλυψη με παγκόσμια εμβέλεια ήρθε το 1977 όταν ο Μανόλης Ανδρόνικος ανακάλυψε κοντά στο χωριό Βεργίνα τους τάφους των Μακεδόνων βασιλέων στην αρχαία πρωτεύουσά τους τις Αιγές. Έναν αιώνα μετά την ανακάλυψη των βασιλικών τάφων στις Μυκήνες, από τον Ερρίκο Σλήμαν ο Έλληνας αρχαιολόγος έφερε στο φως τα υπέροχα χρυσά κοσμήματα και αντικείμενα που συνόδευαν τους επιφανείς Μακεδόνες νεκρούς.
             Η μακεδονική μεταλλουργία είχε φτάσει στο απόγειό της τον 5ο και 4ο αι. π. Χ. Οι τεχνίτες ενσωμάτωναν στις κατασκευές τους με αξιοθαύμαστη τελειότητα όλες τις τεχνικές που μέχρι τότε είχαν χρησιμοποιηθεί κατά τους προηγούμενους αιώνες της Ελληνικής κοσμηματοποιίας.

              Πολλές είναι οι πιθανές ερμηνείες για τον πλούτο των ταφικών ευρημάτων. Πιθανόν τα έθιμα στη Μακεδονία να επέβαλλαν ώστε οι ισχυροί να θάβονταν με μεγάλο μέρος των πολύτιμων αντικειμένων που χρησιμοποιούσαν στη ζωή τους. Η ευκολία στην προμήθεια του χρυσού προφανώς θα ήταν ένας άλλος λόγος. Από ορυχεία του όρους Παγγαίου, και από τον Γαλικό ποταμό οι Μακεδόνες προμηθεύονταν το πολύτιμο μέταλλο για τα κοσμήματά τους. Ίσως πάλι λόγω της έντονης ταξικής διαφοροποίησης στην κοινωνία των Μακεδόνων, να ήταν δυνατή η συγκέντρωση μεγάλου πλούτου στα μέλη της αριστοκρατίας, αντίθετα με την Αθήνα όπου ο πλούτος ήταν πιό μοιρασμένος στις διάφορες κοινωνικές τάξεις.
              Οι ανασκαφές στα νεκροταφεία των αρχαίων Μακεδονικών πόλεων, έφεραν στο φως ευρήματα που δημιουργήθηκαν από τον 6ο π.Χ. αι, τα χρόνια της πρώιμης αρχαιότητας μέχρι τον 2ο αι. π.Χ., μεσούσης της ελληνιστικής περιόδου.
               Ενδεικτικά κάποιες σημαντικές θέσεις που βρέθηκαν νεκροταφεία Μακεδονικών πόλεων είναι οι ακόλουθες. Σε περιοχή κοντά στη Σίνδο στο νομό Θεσσαλονίκης εντοπίστηκαν 120 τάφοι που χρονολογούνται από τον 6ο και 5ο π.Χ. αι. Οι μισοί από αυτούς ήταν ασύλητοι και περιείχαν μεγάλο αριθμό κτερισμάτων μεταξύ των οποίων πολλά σημαντικά χρυσά κοσμήματα. Κοντά στον οικισμό της Αγίας Παρασκευής στο Νομό Θεσσαλονίκης, εντοπίστηκε νεκροταφείο με 500 ασύλητους τάφους πλούσιους σε ευρήματα. Οι ταφές ανάγονται στην ίδια χρονική περίοδο 6ο και 5ο αι. π. Χ. Ειδική περίπτωση αποτελούν τα νεκροταφεία της αρχαίας Πύδνας στην Πιερία όπου οι Μακεδόνες ηττήθηκαν από τους Ρωμαίους και κατελύθηκε το κράτος τους το 168 π.Χ. Η περιοχή κατοικείτο επί 3000 χρόνια συνεχώς, και έχουν ερευνηθεί ήδη 2500 τάφοι με πολύ σημαντικά ευρήματα ανάμεσα στα οποία πολλά θαυμάσια κοσμήματα. Πολλά ακόμη νεκροταφεία έχουν ανασκαφεί με εντυπωσιακά ευρήματα ανάμεσα σε αυτά η Νέα Φιλαδέλφεια, η Αινεία, το Δερβένι, η Λήτη,το Σέδες, η Ευρωπός κ.α. Οι ανασκαφές αυτές μας χάρισαν χιλιάδες μεταλλουργικά αντικείμενα και κοσμήματα και πλούτισαν τις γνώσεις μας για την ζωή στην αρχαία Μακεδονία. Πλούτισαν όμως και τα μουσεία μας  με μία ατέλειωτη σειρά με υπέροχα χρυσά σκεύη (όπως η λάρνακα της Βεργίνας), κοσμήματα, καθώς επίσης ασημένια, χάλκινα, και επίχρυσα αντικείμενα μεγάλης αξίας για την ιστορία της Ελλάδας, αλλά και την ιστορία της παγκόσμιας τέχνης.

 Λεπτομέρειες με φυτικά και ζωικά θέματα από το χρυσό διάδημα της Μήδας ένα από τα σημαντικότερα κοσμήματα τουαρχαίου κόσμου.

         Το χρυσό διάδημα της Μήδας (λεπτομέρειες στις ανω φωτό) κατασκευασμένο με την τεχνική φιλιγκράν τον 4ο αι. π.Χ. Βρέθηκε στους βασιλικούς τάφους των Αιγών και φυλάσσεται στο μουσείο της Βεργίνας. 

     Χρησιμοποιήθηκαν στοιχεία από το βιβλίο Ο Χρυσός των Μακεδόνων με συγγραφείς τις κυρίες Μπετίνα Τσιγαρίδα και Δέσποινα Ιγνατιάδου. Οι φωτογραφίες προέρχονται από το e-book του ιδρύματος Λάτση για το μουσείο της Βεργίνας.