Ο χαλκός είναι ένα μέταλλο με χαρακτηριστικό κοκκινωπό χρώμα. Είναι το πρώτο μέταλλο που χρησιμοποίησαν οι άνθρωποι πριν από 7.000 περίπου χρόνια για να κατασκευάσουν όπλα και εργαλεία, αλλά αργότερα κοσμήματα και διακοσμητικά. Η σημασία του μετάλλου αυτού και η μεταλλουργία του ήταν τόσο μεγάλη, ώστε οι ιστορικοί να ονομάσουν αυτή την περίοδο της ανθρώπινης ιστορίας «Εποχή του χαλκού». Τα χρόνια εκείνα το πιο γνωστά ορυχεία χαλκού ήταν στην Κύπρο, γι αυτό αργότερα οι Ρωμαίοι ονόμασαν τον χαλκό «cyprium», και αργότερα “cuprum”από την Ασσυριακή ονομασία για την Κύπρο, που ήταν «Kipar”. Από αυτές τις λέξεις προήλθε και η σύγχρονη ονομασία στην αγγλική , που είναι copper. Η Ελληνική ονομασία «χαλκός» προήλθε από την λέξη χάλκη (κάλχη) που θα πει πορφυρός, λόγω του χρώματος του
Η μεταλλουργία (επεξεργασία ) του χαλκού είναι γνωστή στους ανθρώπους τουλάχιστο από την 5η χιλιετία π.Χ. στον πολιτισμό των Χαλδαίων . Οι Αιγύπτιοι χρησιμοποίησαν ευρέως και την μέθοδο της χύτευσης για την κατεργασία του χαλκού, και παρήγαγαν χάλκινα γλυπτά που βρέθηκαν στους τάφους των Φαραώ. Κατά τον Πλίνιο , η τελειοποίηση της τέχνης της χύτευσης, οφείλεται στον Σάμιο Θεόδωρο τον Ράκκο, τον 7ο αι. π.Χ. Στους κλασσικούς χρόνους οι τεχνίτες σε όλη την Ελλάδα κατασκεύασαν χυτά χάλκινα αγάλματα απαράμιλλης τέχνης και αισθητικής, όπως ο ηνίοχος των Δελφών, ο Ζεύς του Αρτεμισίου, ο έφηβος των Αντικυθήρων κ.λ.π. Πολύ μεγάλη συλλογή από χάλκινα αντικείμενα και αγάλματα υπάρχει στο Αρχαιολογικό μουσείο της Αθήνας, όπου υπάρχει και μία εξαιρετική περιγραφή για τον τρόπο κατασκευής των χυτών χάλκινων αγαλμάτων. Στη σύγχρονη εποχή, ένα πασίγνωστο έργο από χαλκό, είναι το ʼγαλμα της Ελευθερίας, που βρίσκεται στην είσοδο του λιμανιού της Νέας Υόρκης. Το άγαλμα αυτό, είχε δωρίσει η Γαλλία στην Αμερική το 1886, έχει ύψος 46,5 m., έχει κατασκευαστεί με την τεχνική repousse, και περιέχει 83,6 τόνους χαλκού.
Οι αλχημιστές στο μεσαίωνα, είχαν για τον χαλκό το σύμβολο ♀, που είναι και το σύμβολο του πλανήτη Αφροδίτη. Σημειωτέον ότι στην Κύπρο λάτρευαν ιδιαιτέρως την Αφροδίτη. Τα κράματα του χαλκού, ορείχαλκος και μπρούτζος, ήταν γνωστά επίσης από τους πρώτους ιστορικούς χρόνους. Σήμερα ο χαλκός αποτελεί συστατικό πολλών ακόμη κραμάτων όπως ο αλπακάς που χρησιμοποιείται στην κατασκευή διακοσμητικών αντικειμένων. Το χημικό σύμβολο του χαλκού είναι Cu, και το ειδικό του βάρος είναι 8,96. Ο χαλκός οξειδώνεται μόνον επιφανειακά. Όταν οξειδωθεί, δημιουργείται στην επιφάνειά του ένα στρώμα πράσινης σκουριάς.
Τις μεγαλύτερες ποσότητες χαλκου, τις παίρνουμε με επεξεργασία του ορυκτού κυπρίτης (cuprite). Ο κυπρίτης έχει χημικό τόπο Cu2O, και σκληρότητα 3,5. Σπανίως προκύπτουν κομμάτια κυπρίτη, που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην κοσμηματοποιία.
Ψήγμα αυτοφυούς χαλκού, που πάνω του έχει αναπτυχθεί η χαρακτηριστική πράσινη σκουριά του χαλκού. Δεξιά κυπρίτης κομμένος καμπουσόν από το ορυχείο Ray, στην Αριζόνα Η.Π.Α.
