Ο όνυχας είναι μία ποικιλία αχάτη, ο οποίος αχάτης είναι μία ποικιλία χαλκηδόνιου, ο οποίος είναι μία ποικιλία χαλαζία! Η ονομασία είναι και σε αυτή την περίπτωση, ελληνικής προέλευσης, αναφέρεται στις γραμμώσεις που εμφανίζονται στο νύχι του δάχτυλου αρκετών ζώων . Ο Θεόφραστος το αναφέρει σαν ονύχιον.
Εμφανίζει επάλληλα στρώματα ανοιχτόχρωμου και σκουρόχρωμου υλικού. Στις διάφορες ποικιλίες όνυχα εμφανίζεται ολόκληρη η χρωματική παλέτα. Στην πράξη όταν λέμε όνυχα συνήθως εννοούμε τον μαύρο με άσπρες γραμμές. Σαρδόνυξ είναι μία ποιότητα όνυχα που τα χρώματά του εναλλάσσονται σε κόκκινο – πορτοκαλί, και ονομάζεται έτσι διότι περιέχει σάρδιο.
Αντίστοιχα ο Πλίνιος αναφέρει χαλκηδόνυξ, ιασπόνυξ, αχατόνυξ, απ’ όπου συμπεραίνουμε ότι την εποχή εκείνη είχαν αντιληφθεί ότι όλα αυτά τα υλικά είναι χρωματικές παραλλαγές του ίδιου υλικού, που είναι ο μικροκρυσταλλικός χαλαζίας. Ορυχεία όνυχα υπάρχουν στην Οαχάκα στο Μεξικό, Βραζιλία, Αλγερία, Μαδαγασκάρη, Ινδία.
Όνυχας | Ρωμαικό καμέο σε σαρδόνυχα του 193 μ.Χ. Παριστά την Julia Domna, και βρίσκεται στο Βρετανικό μουσείο |