Όταν η μαστοριά συναντάει τη μόδα.

Παράλληλα με την εβδομάδα μόδας του Λονδίνου, ο οργανισμός Craft Central παρουσίασε μία συλλογή έργων με την επωνυμία Fashioned. Τα έργα μπορούν να φορεθούν, κοσμήματα, παπούτσια, καπέλα, κ.λ.π. και είναι όλα φτιαγμένα από αναγνωρισμένους βρετανούς σχεδιαστές – κατασκευαστές. Τα υλικά των εκθεμάτων είναι καινοτόμα, οι ιδέες είναι πρωτότυπες, αλλά προπαντός έχουν ενδιαφέρον οι δίαυλοι επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης που δημιουργούνται
ανάμεσα στους ειδικευμένους χειροτέχνες – μαστόρους, στους ανθρώπους της μόδας και στους καλλιτέχνες.
Θα θέλαμε σε αυτό το σημείο να αποτίσουμε φόρο τιμής στην ελαφρώς παρεξηγημένη λέξη μάστορας που χρησιμοποιήσαμε και σε κάποιους θα φανεί παλιομοδίτικη και ίσως κακόηχη.
Η ετυμολογία της λέξης ξεκινάει από το λατινικό magister – μάγιστρος που έχει την σημασία άρχων – σημαντικός. Η λέξη μεταφέρθηκε στο βυζάντιο παραλλαγμένη σαν μαίστωρ ή μαγίστωρ που σήμαινε αρχικά τον δάσκαλο – γνώστη του εκκλησιαστικού χορού ο οποίος δίδασκε στους ψάλτες τα ιερά άσματα και όριζε το μέτρο και την τάξη τους άρα ήταν ένας άνθρωπος με γνώση που έχαιρε σεβασμού. Σταδιακά η λέξη άρχισε να γενικεύει την έννοια του ειδικού – γνώστη και σε όλες τις υπόλοιπες τέχνες, και να παραλλάσσεται σε μάστορης, μάστορας, μάστουρας, μάστορος και μάστρος, και χρησιμοποιήθηκε πλέον με την έννοια του ειδικευμένου σε μία τέχνη, συνήθως προιστάμενου ή επόπτη μιας ομάδας τεχνιτών. Παράλληλα με την ίδια έννοια χρησιμοποιείτο και η τουρκική λέξη κάλφας η οποία παραδόξως με τα χρόνια άλλαξε σημασία και σήμαινε το αντίθετό της, δηλαδή τον μαθητευόμενο τεχνίτη.
Η λατινική λέξη magister συνέχισε τη διαδρομή της σε όλες τις ευρωπαικές γλώσσες με την ίδια σημασία, του ανθρώπου που γνωρίζει, του ειδήμονα, master στην αγγλική, maestro στην ιταλική και ισπανική, maitre στη γαλλική, meester ή meister στη γερμανική, mestre στην πορτογαλική.
Υπάρχουν αρκετές παροιμίες στην ελληνική γλώσσα σχετικές με αυτή τη λέξη, όπως ¨ʼλλοι μαστόροι για μαντριά και άλλοι για καμπαναριά” που σημαίνει καθένας στην τέχνη του, ή μπορεί και να σημαίνει ότι υπάρχουν δουλειές με απαιτήσεις και άλλες όχι τόσο. “Βρήκα τον μάστορά μου” πάει να πει ότι βρήκα κάποιον να με συνετίσει, αλλά η πιό ωραία είναι αυτή που λέγανε οι βοηθοί και παραγιοί του μάστορα όταν επιτέλους μάθαιναν τα μυστικά της δουλειάς και δεν είχαν πλέον την ανάγκη της συμβουλής ή επίπληξης του μάστορα. “ Έμαθα να μαστορεύω και γ - - ώ τον μάστορά μου”
Στην παλαιότερη ελληνική κοινωνία η προσφώνηση “μάστορα” (π.χ. καλημέρα μάστορα) υποδήλωνε σαφώς τον σεβασμό προς τον (ηλικιωμένο συνήθως) κάτοχο μιας απαραίτητης για την κοινότητα ειδίκευσης. Με τα χρόνια που η τεχνική εκπαίδευση γενικεύτηκε, η λέξη άρχισε να παίρνει την έννοια του εμπειροτέχνη με περιορισμένες και ίσως ξεπερασμένες γνώσεις γι αυτό άρχισε να χρησιμοποιείται κάπως υποτιμητικά.
Στη σημερινή εποχή, μάλλον δεν ακούγεται πολύ εύηχο να είναι κανείς “μάστορας”. Για παράδειγμα αν κάποιος δημιουργήσει μία συλλογή κοσμημάτων μάλλον δεν θα υπογράψει σαν π.χ. μάστρο - Μήτσος αν το όνομά του είναι Δημήτρης. Είναι πιό πιθανό η συλλογή να υπογράφεται “Δια χειρός Δημητρίου” αν απευθύνεται στο μορφωμένο πλέον ελληνικό κοινό, ή ακόμη “Design by Demetrios” σε μία πιό εξωστρεφή εκδοχή.
Όμως σε όσους εξ ημών πρόλαβαν την εποχή του “μάστορα” η λέξη δεν θα πάψει να έχει ένα περιεχόμενο γνώσης, εντιμότητας και νοσταλγίας.

Τα δαχτυλίδια είναι δημιουργίες της σχεδιάστριας Sophie Thomas. Το υλικό που χρησιμοποιεί είναι ένα ενδιαφέρον οικοδομικό υλικό που λέγεται Corian

 Καρφίτσα με τον τίτλο polyedra, έργο της Monique Daniels. Η καρφίτσα είναι φτιαγμένη από ατσάλι χρωματισμένο με ηλεκτροστατική πούδρα. Δεξιά μενταγιόν βότσαλα από την Michelle Fernandez Oval