Κοσμήματα από τη Σκανδιναβία

Η έκθεση From the Coolest Corner – Nordic Jewellery (Από την Κρύα Γωνιά – Σκανδιναυικό Κόσμημα) είναι μία έκθεση που ξεκίνησε τη διαδρομή της από το Όσλο της Νορβηγίας τον Ιανουάριο του 2013. Η έκθεση μεταφέρθηκε στην Κοπεγχάγη όπου έκλεισε τον κύκλο της πριν λίγες ημέρες και θα παρουσιαστεί στη συνέχεια στο Ελσίνκι στο Ταλίν στο Γκέτενμποργκ για να καταλήξει στον Μάρτιο του 2015 στην Μέκκα του Ευρωπαικού καλλιτεχνικού κοσμήματος , στο Μόναχο και στην έκθεση Inhorgenta.
Η έκθεση αυτή περιλαμβάνει 160 έργα, που αποτυπώνουν τη σημερινή κατάσταση του καλλιτεχνικού κοσμήματος στις χώρες του ευρωπαικού βορρά, Δανία, Φινλανδία, Ισλανδία, Νορβηγία, Σουηδία και Εσθονία.
Το Νορβηγικό περιοδικό Norwegian Crafts ζήτησε από κάποιους συμμετέχοντες καλλιτέχνες τη γνώμη τους για τη σημερινή κατάσταση στο χώρο του καλλιτεχνικού κοσμήματος και την δική τους προσέγγιση σε αυτό. Ιδού οι απαντήσεις:

Annette Dam – Δανία

1) Μπορείς να μας δώσεις μία σύντομη περιγραφή για τον τρόπο που δημιουργείς τα κοσμήματα
- Το κόσμημά μου ξεκινάει από ένα χώρο μέσα μου που αποτελείται από στρώματα σοβαρότητας και χιούμορ. Με ενδιαφέρει ο μετασχηματισμός αφηρημένων εννοιών σε υλικά αντικείμενα. Τα αντικείμενα αυτά θέλω να γοητεύουν τις αισθήσεις μου, και συγχρόνως να ενεργοποιούν το μυαλό μου.
Συχνά κίνητρό μου είναι ο θαυμασμός που νοιώθω για ανθρώπους και καταστάσεις γύρω μου, αλλά και πως αυτά αντανακλώνται στη δική μου σκέψη.
Θέτω στον εαυτό μου ερωτήματα. Στην πορεία οι σκέψεις μετασχηματίζονται, περιστρέφονται και ταξινομούνται. Εγώ παρατηρώ, αισθάνομαι και αφομοιώνω όλο αυτό το υλικό, μέχρι να το επανασυνδέσω σε μία ενιαία αφήγηση που μπορεί να φορεθεί.

-Πές μας για τα κοσμήματα που θα εκθέσεις

-Θα σας πω για ένα κολιέ που έφτιαξα με μαργαριτάρια, λευκά κοράλια και μικρά άσπρα πλαστικά κουτιά τοποθετημένα με τυχαίο τρόπο.
Στη χρυσοχοία δίνεται μεγάλη έμφαση στα υλικά των κοσμημάτων, και τα κοσμήματα συχνά περιγράφονται από το βάρος των πετρών τους σε καράτια, υποβαθμίζοντας την όποια καλλιτεχνική εργασία περιέχουν. Το κολιέ αυτό ονομάζεται 84.5 kt, σαν ένα περιπαικτικό σχόλιο γι αυτή την εμμονή με τα καράτια.

-Τι σε εμπνέει για τη δουλειά σου.

-Τα πάντα. Οι άνθρωποι που συναντώ, οι εμπειρίες παληές και νέες, και γενικά η πολυπλοκότητα της ζωής.

-Πες μου κάποιους κοσμηματοποιούς ή καλλιτέχνες που θεωρείς σημαντικούς.

- Μου αρέσει να βλέπω δουλειές των Anthony Gormley, Henry Moore, Jean Arp and Anish Kapoor

-Ποιά είναι η κατάσταση στο χώρο του καλλιτεχνικού κοσμήματος σήμερα

-Η σκηνή του καλλιτεχνικού κοσμήματος είναι ανερχόμενη. Όλο και περισσότεροι δημιουργοί εμπλέκονται με αυτό, όλο και νέες τάσεις αναδύονται. Μου αρέσει που μετέχω σε όλη αυτή την κίνηση. Θέλουμε περισσότεροι γκαλέρίστες να αγκαλιάσουν αυτή την προσπάθεια, και να κοινοποιήσουν το καλλιτεχνικό κόσμημα σε ευρύτερο κοινό.

Κολιέ: Αναζητώντας μία ασφαλή κάθοδο. Δεξιά κολιέ 84.5 καράτια

Camilla Luihn – Νορβηγία

-Μπορείς να μας δώσεις μία σύντομη περιγραφή για τον τρόπο που δημιουργείς τα κοσμήματα
-Η δουλειά μου βασίζεται σε γενικές ιδέες (concepts) και όχι σε μία επιλεγμένη τεχνική ή υλικό. Δημιουργώ γραφιστικά, κοσμήματα και εγκαταστάσεις. Αυτό που με γοητεύει στα κοσμήματα είναι η μοναδική, στενή και διαδραστική σχέση που δημιουργείται ανάμεσα σε αυτό το αντικείμενο που πρόκειται να φορεθεί και σε αυτόν που το φοράει. Η σημασία του κοσμήματος σαν ένας διαμεσολαβητής ή εκφραστής του εσωτερικού μας κόσμου προς τα έξω με ενδιαφέρει ιδιαίτερα.

-Πές μας για τα κοσμήματα που θα εκθέσεις
-Παρουσιάζω τη συλλογή The Cloud, the Wave and the Koi Remix (Το Σύννεφο, το Κύμα, και ο Επαναπροσδιορισμός των Koi (Koi είναι γιαπωνέζικα διακοσμητικά ψαράκια). Τα στοιχεία (μοτίφ) που παρουσιάζω είναι προσαρμογές από παραδοσιακά ιαπωνικά ταταουάζ, τα οποία δίνουν έμφαση σε χαρακτηριστικά όπως αρμονία, ισοροπία κ.λ.π.που αποτυπώνονται ρεαλιστικά και αφαιρετικά. Αντίθετα όμως με το τατουάζ το κόσμημα δεν εισχωρεί στο σώμα, έχει μία σχέση με το σώμα, αλλά δεν γίνεται αναπόσπαστο κομμάτι του. Δουλεύοντας με αυτό το υλικό κατάλαβα ότι συνδυάζοντας φυσικά και γεωμετρικά στοιχεία, προκύπτουν ενδιαφέροντα αποτελέσματα.

-Τι σε εμπνέει για τη δουλειά σου.

Κάθε πτυχή της ζωής μπορεί να αποτελέσει έμπνευση για τη δουλειά μου. Μπορώ να αναφέρω την λογοτεχνία τη μουσική τη φωτογραφία και τη ζωγραφική. Επίσης την οικογένειά μου.

-Πες μου κάποιους κοσμηματοποιούς ή καλλιτέχνες που θεωρείς σημαντικούς

Θα ανέφερα τους κομίστες Hugo Pratt και Moebius (Jean Giraud)

-Ποιά είναι η κατάσταση στο χώρο του καλλιτεχνικού κοσμήματος σήμερα

Το καλλιτεχνικό κόσμημα θεωρείτο υποδεέστερο λόγω των ευτελών υλικών που χρησιμοποιεί, και της αποφυγής των παραδοσιακών τεχνικών, από τους δημιουργούς του. Κατά κάποιο τρόπο υπάρχει σε ένα παράλληλο σύμπαν με το κλασσικό παραδοσιακό κόσμημα.
Αυτό όμως είναι και η δύναμή του γιατί οι καλλιτέχνες κοσμηματοποιοί έχουν την ελευθερία να πειραματίζονται και να ερευνούν, αλλά δεν μπορούν να μιμηθούν κάποια άλλη τέχνη γιατί η δική τους τέχνη πρέπει να προσαρμόζεται απόλυτα στο ανθρώπικνο σώμα.
Προσωπικα θαυμάζω τους καλλιτέχνες που προσπερνούν τις τάσεις και τις μόδες και εκφράζονται με το δικό τους τρόπο, αν και γνωρίζουν ότι με αυτό τον τρόπο δεν πρόκειται να κερδίσουν αποδοχή.

Κολιέ :Κύμα. Δεξιά κολιέ Koi

Helga R. Mogensen – Ισλανδία

Μπορείς να μας δώσεις μία σύντομη περιγραφή για τον τρόπο που δημιουργείς τα κοσμήματα.

Για να φτιάξω τα κοσμήματά μου κλείνομαι στο εργαστήριο, όπου πειραματίζομαι με υλικά, συνδυάζω τα χρώματα και σκετσάρω.

-Πές μας για τα κοσμήματα που θα εκθέσεις

Πρόκειται να εκθέσω δύο κολιέ. Το πρώτο έχει τίτλο The Red Thread (Κόκκινη Κλωστή). Εμπνεύστηκα αυτό το κολιέ από την οικογένειά μου και την σημασία που έχουν για μένα οι ισχυροί οικογενειακοί δεσμοί. Τα ονόματα των μελών της οικογένειας μου είναι γραμμένα σε κάθε κομματάκι ξύλο. Γύρω από το λαιμό δικαιωματικά μποαίνουν τα ονόματα της μητέρας του πατέρα της αδελφής και του αδελφού μου. Η κόκκινη κλωστή αναφέρεται σε μία έκφραση που υπάρχει στην πατρίδα μου. Κόκκινη κλωστή είναι η σημαντική πτυχή ενός θέματος.
Το δεύτερο κολιέ έχει την ονομασία Are We That Different? (Είμαστε τόσο διαφορετικοί?)
Με εντυπωσιάζει το γεγονός ότι κάθε κλαδάκι έχει την δική του χαρακτηριστική δομή και εμφάνιση. Αυτό φαίνεται καλύτερα όταν πριονίζω ένα κομματάκι ξύλο και βλέπω το εσωτερικό του. Τότε νοιώθω σα να γνωρίζω κάποιον. Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός από τον άλλο, και τα πραγματικά του χαρακτηριστικά εμφανίζονται όταν εμβαθύνεις σε αυτόν. Τα ξύλα τα μαζεύω από μακρινές παραλίες όπου πάντα βρίσκω διαφορετικά κομμάτια.

-Από τι εμπνέεσαι?

Από τη ζωή. Το πάθος μου να φτιάχνω κοσμήματα εδράζεται στις εμπειρίες της ζωής μου. Πρέπει να ανακαλύπτω τρόπους να μετασχηματίζω τα αισθήματα που προκύπτουν από τις εμπειρίες της ζωής σε ένα απτό αντικείμενο που πιθανά να φορεθεί.
Κάποτε άκουσα την εξής πρόταση: Οι πιό προσωπικές δουλειές ενός καλλιτέχνη είναι αυτές που θα εκτιμηθούν περισσότερο από τους ανθρώπους. Αυτές οι λέξεις κόλλησαν στο μυαλό μου και με οδήγησαν στην αντίληψη ότι για να δημιουργήσω το οτιδήποτε πρέπει να πιστέψω και να παθιαστώ με αυτό.
Η δουλειά μου εν κατακλείδι είναι ένα πορτρέτο του ευατού μου. Καθρεφτίζει δράσεις συμπεριφορές ανθρώπους τοπία φύση και αισθήματα. Δεν έχει νόημα να καταπιάνομαι με κάτι για το οποίο δεν είμαι ενθουσιασμένη.
Όταν ήμουνα παιδάκι επισκεπτόμουνα με τους γονείς μου ένα απόμερο ησυχαστήριο στη βόρεια Ισλανδία. Ένα μέρος χωρίς τις ανέσεις του πολιτισμού αλλά με μία διάχυτη μαγεία. Στην παραλία εύρισκα λειασμένα ξύλα κοχύλια παλιά παπούτσια και διάφορα άλλα αντικέιμενα που είχαν παραμείνει για κάποιο καιρό στη θάλασσα. Σε αντίθεση με τη ζωή στην πόλη το μέρος απέπνεε κάτι πρωτόγονο, και τα αντικείμενα που είχαν παρασυρθεί στην ξηρά παρέσυραν κι εμένα σε σκέψεις και ιδέες.

-Ονομάτισε κάποιους κοσμηματοποιούς ή καλλιτέχνες που θεωρείς σημαντικούς

-Παρακολουθούσα για χρόνια τη δουλειά της Lucy Saarnel. Συνδυάζει όμορφα τα χρώματα, και χρησιμοιεί ενδιαφέροντα υλικά.

-Ποιά είναι η κατάσταση στο χώρο του καλλιτεχνικού κοσμήματος σήμερα

Διαφέρει από χώρα σε χώρα. Για την Ισλανδία είναι κάτι καινούργιο και σχεδόν άγνωστο. Μου αρέσει που είμαι ανάμεσα σε αυτούς που προσπαθούν να εισάγουν το καλλιτεχνικό κόσμημα στη χώρα μου.
Αξίζει να παρατηρούμε τις διαφορές ανάμεσα στις σχολές και τις χώρες. Το πεδίο διερύνεται και συγχρόνως το ίντερνετ μικραίνει τις αποστάσεις.
Έχει ενδιαφέρον η εξερεύνηση και ο επαναπροσδιορισμός των ορίων στην τέχνη και στο κόσμημα. Για παράδειγμα στην Ευρώπη τα όρια ωθούνται προς το ακραίο, έτσι ώστε το κόσμημα να είναι περισσότερο ένα αντικείμενο σύγχρονης τέχνης παρά κάτι που μπορεί να φορεθεί.

Κολιέ :Κόκκινη Κλωστή. Δεξιά Κολιέ: Είμαστε τόσο διαφορετικοί?

Janna Syvänoja - Φινλανδία
www.korutaideyhdistys.fi & www.finnishdesigners.fi

Μπορείς να μας δώσεις μία σύντομη περιγραφή για τον τρόπο που δημιουργείς τα κοσμήματα.

Δεν έχω σπουδάσει το κόσμημα αλλά εργάζομαι πάνω σε αυτό από το 1988. Συχρόνως ασχολούμαι με μεγάλα γλυπτάκαι εγκαταστάσεις.
Στα κοσμήματά μου χρησιμοποιώ καθημερινά ευτελή υλικά. Κάθε υλικό έχει την ιστορία του, τα χαρακτηριστικά του, τα όριά του. Προτιμώ ευθραυστα αντικείμενα από τη φύση, και προσπαθώ να τα παρουσιάσω με ένα απρόσμενο τρόπο.

-Πές μας για τα κοσμήματα που θα εκθέσεις

Θα παρουσιάσω δύο κολιέ που δημιούργησα με μία τεχνική που ανέπτυξα μόνη μου. Αποτελούνται από στρώματα χαρτιού που συνενώνονται μεταξύτους με ατσάλινο σύρμα και όχι με κόλλα. Το σχήμα προκύπτει αργά με βάση τις αναγκαιότητέ όπως γίνεται στη φύση.

-Από τι εμπνέεσαι?
Από τα υλικά τη φύση και τη ζωή.

-Ονομάτισε κάποιους κοσμηματοποιούς ή καλλιτέχνες που θεωρείς σημαντικούς

Παρακολουθώ πολλά πεδία της τέχνης και μου είναι δύσκολο να αναφερθώ σε κάποιον.

-Ποιά είναι η κατάσταση στο χώρο του καλλιτεχνικού κοσμήματος σήμερα

Το καλλιτεχνικό κόσμημα προσπαθεί να καθιερώσει το δικό του χώρο στο ευρύτερο πεδίο της τέχνης. Δεν θέλει να είναι design ή τεχνική δεξιότητα αλλά τέχνη.

Δε'ιτε κι άλλες συζητήσεις με καλλιτέχνες στο περιοδικό