Το Ελβετικό κόσμημα κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα

Η Ελβετία του 20ού αιώνα αντιπροσωπεύει μια εποχή αφυπνίσεων και ριζοσπαστικών αναταραχών, μία κατάσταση που επεκτείνεται και αποτυπώνεται και στην παραγωγή των κοσμημάτων αυτής της χώρας. Καθ’ όλη αυτή τη διάρκεια αυτού του αιώνα σοβεί μία διαμάχη μεταξύ των πρωτοποριακών και παραδοσιακών καλλιτεχνών, μεταξύ του one of a kind (μοναδικό) και της μαζικής παραγωγής. Στο τέλος όλων αυτών βρίσκεται μετα-μεταμοντέρνα περίοδος. Κατά τη διάρκεια της περιόδου art nouveau και Jugendstil (ήταν ένα κίνημα διακοσμητικών τεχνών που άνθισε στη Γερμανία), η Δυτική Ελβετία, που ήταν λίκνο της παραγωγής ρολογιών και σμάλτου, προσέφερε ιδανικές συνθήκες για το σχεδιασμό και τη δημιουργία κοσμημάτων one of a kind από πολύτιμα υλικά. Εκείνη την εποχή, η Marie Bedot Diodati ήταν από τους πρώτους καλλιτέχνες κοσμημάτων στην Ευρώπη.

Μενταγιόν του 1915 από την Marie Bedot-Diodati (1866-1958). κατασκευασμένο από ασήμι καμέο και τιρκουάζ.

Τα επόμενα χρόνια ριζικής αλλαγής και αναθεωρήσεων, που χαρακτηρίζονται από καλλιτεχνικά κινήματα όπως ο Ντανταισμός, με το αίτημά του να καταργηθούν τα όρια μεταξύ ζωής και τέχνης, και η επακόλουθη συζήτηση της σχέσης μεταξύ καλλιτεχνικής και βιομηχανικής παραγωγής οδήγησαν στην ίδρυση του Schweizer Werkbund (Ελβετική Εργατική Κοινότητα, SWB) το 1913.

Ο καλλιτέχνης κοσμήματος Andre Lambert από την Γενεύη ήταν από τους πρώτους που αναγνώρισε την ιδιαίτερη υπόσταση και αξία του συνδυασμού πολύτιμων και μη πολύτιμων υλικών. Στη δεκαετία του '20 και του '30, ο ρεαλισμός και ο φυσιοκρατισμός κυριαρχούσαν τη σκηνή της τέχνης.

Μενταγιόν που παριστάνει μιά πεταλούδα της νύχτας. Έργο του Andre Lambert (1892-1985) το 1924. Από κέρατο, κοχύλια και μπρούτζο

Η Ελβετία εξελίχθηκε σε ένα από τα σημαντικότερα κέντρα των εφαρμοσμένων τεχνών Ένα άτομο το οποίο ήταν πολύ σημαντικό σε αυτή τη διαδικασία ήταν ο Max Bill, γενικός, θεωρητικός και επινοητής της “The Good Form “ O Max Bill ήταν ένας δεξιοτέχνης αργυροχόος ήταν επίσης καλλιτέχνης κοσμημάτων.

Χρυσό βραχιόλι γάμου “Binia and Bill” του 1931 από τον  Max Bill (1908-1994).

Η παραγωγή κοσμημάτων από τον Max Fröhlich είναι εντυπωσιακή τόσο με την ευρεία του ποικιλία όσο και με τη δημιουργικότητα του σχεδιασμού του, καθώς και για τα πειράματά του στην τεχνική. Η χρήση συνηθισμένων υλικών, όπως ηλεκτρικών καλωδίων, ήταν αποφασιστικά επαναστατική για τη γενιά του.

Μενταγιόν από πηλό και τουρμαλίνες 1962-1963, από τον  Max Frohlich (1908-1997)

Ο Kurt Aepli, που ήταν δάσκαλος στην Kunstgewerbeschule (Επαγγελματική Σχολή Καλών Τεχνών) στη Ζυρίχη από το 1945 έως το 1980, κατατάσσεται επίσης ανάμεσα στις επιδραστικές προσωπικότητες της ελβετικής τέχνης των κοσμημάτων.

Μενταγιόν από λευκό χρυσό και διαμάντια του 1970, από τον  Kurt Aepli (1914)

Κατά τη δεκαετία του 1960 τέθηκαν σε αμφισβήτηση όλα τα κατεστημένα. Ο νέος προσανατολισμός και προβληματισμός της κοινωνίας είχε τις συνέπειές της και για το σχεδιασμό κοσμημάτων. Η avant-garde κινήθηκε ριζοσπαστικά και χωρίς συμβιβασμούς μακριά από το ακριβό κόσμημα για τις προνομιούχες τάξεις, και προσανατολίστηκε προς το κόσμημα για όλους, χαρακτηριστική περίπτωση αυτής της τάσης ήταν η Johanna Dahm.

Δύο συμπληρωματικά δαχτυλίδια από ασήμι της Johanna Dahm (1947)

Τα έργα του Pierre Degen, του Berhard Schobinger και του Otto Kunzli αντιπροσωπεύουν την επέκταση του όρου "κόσμημα". Το κόσμημα γίνεται ένα μήνυμα που μπορεί να μεταφερθεί από ολόκληρο το σώμα, από το άτομο προς την κοινωνία Η συνύπαρξη της υψηλής ποιότητας από τη μιά και του συνηθισμένου υλικού από την άλλη συχνά έχουν στοιχεία πρόκλησης. Για τον Otto Kunzli, το κόσμημα είναι συχνά ένα μέσο που καταγράφει μια εικόνα της κατάστασης της κοινωνίας στη συγκεκριμένη χρονική στιγμή.

Βραχιόλι από εφημερίδα και καρβουνόσκονη (!) του1981, από τον  Pierre Degen (1947)

)

Βραχιόλι από χρυσό και σκόνη μαλαχίτη του 2001, από τον Bernard Schobinger (1946)

Τρεις καρφίτσες από ασήμι και ασήμι με φύλλο χρυσού του 1978, από τον Otto Kunzli (1948)

Είναι εντυπωσιακή η αλλαγή που υπέστη το κόσμημα ως εικόνα και ως μέσο έκφρασης κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα σε μία και μόνη χώρα. Η παραγωγή κοσμημάτων της Ελβετίας κατά τη διάρκεια αυτών των χρόνων συμπυκνώνει τους προβληματισμούς και τις τάσεις του Ευρωπαϊκού κοσμήματος του 20ου αι.