Σε καράτια μετράμε την περιεκτικότητα ενός κράματος σε καθαρό χρυσό (ή πλατίνα). Δηλαδή η λέξη καράτι όταν χρησιμοποιείται για μέταλλα (και όχι για πολύτμους λίθους) αφορά το ποσοστό καθαρού χρυσού που περιέχεται στο κράμα. Αν το εξεταζόμενο κράμα αποτελείται μόνο από καθαρό χρυσό, τότε λέμε πως είναι 24 καράτια. Αν το κράμα είναι μισό χρυσό, και μισό άλλα μέταλλα, είναι 12 καράτια. Τα καράτια σα μονάδα μέτρησης της περιεκτικότητας (καθαρότητας) ενός κράματος χρησιμοποιούνται περισσότερο στις ΗΠΑ και λιγότερο σε άλλες χώρες. Στην Ευρώπη τα κράματα ελέγχονται ως προς την περιεκτικότητα και σφραγίζονται, σαν ποσοστά (καθαρού χρυσού) επί τοις χιλίοις. Στον πίνακα φαινεται η αντιστοιχία των καρατιών,με την χιλιοστομετρική περιεκτικότητα των πολύτιμων κραμάτων.
|
Καράτια |
Ευρωπαική σφράγιση |
Ποσοστό χρυσού |
|
24 Kt. |
1000 |
1000 %ο χρυσό |
|
18 Kt. |
750 |
750 %ο χρυσό |
|
14 Kt. |
585 |
585 %ο χρυσό |
|
9 Kt. |
375 |
375 %ο χρυσό |
Η λέξη καράτι χρησιμοποιείταιμε τελείως διαφορετική σημασία, όταν αναφερόμαστε σε πολύτιμους λίθους. Στην περίπτωση των πολύτιμων λίθων η λέξη καράτι χρησιμοποείται για να προσδιορίσουμε το βάρος. Η σύγχιση αυτή είναι μία πολύ συχνή αιτία παραξηγήσεων και παραπλάνησης
Ο προσδιορισμός της περιεκτικότητας του κράματος σε χρυσό, παλαιότερα γινόταν με την λυδία λίθο και την χρησιμοποίηση οξέων.
Πριν λίγα χρόνια ήταν σε χρήση μία ηλεκτρονική συσκευή που προσδιόριζε με ικανοποιητική ακρίβεια την περιεκτικότητα των κραμάτων σε χρυσό, μετρώντας την διαφορετική ηλεκτρική αγωγιμότητα του κάθε κράματος.
Σήμερα η ευρύτερα χρησιμοποιούμενη μέθοδος για τον προσδιορισμό της περιεκτικότητας ενός κράματος στα επι μέρους μέταλλα, είναι η λεγόμενη φασματοσκοπία μάζας XRF.
Οι φασματογράφοι XRF προσδιορίζουν την εκατοστιαία (%) περιεκτικότητα μέσα σε ένα κράμα. Ανισχνεύουν δηλαδή και προσδιορίζουν ποσοτικά τον χρυσό (Au), άργυρο (Ag), μέταλλα της ομάδας πλατίνας (PGM), πλατίνα (Pt) και παλλάδιο (Pd) και ανιχνεύουν πιο σπάνια πολύτιμα μέταλλα όπως το όσμιο (Os), το ιρίδιο (Ir) και το ρουθήνιο (Ru). Τα φασματόμετρα χρυσού μας παρέχουν γρήγορα ακριβές βάρος καρατίων και ποσοστά όλων των στοιχείων σε ένα αντικείμενο. Έχει τη δυνατότητα επίσης να ανιχνεύει την παρουσία επικίνδυνων ουσιών, όπως το νικέλιο (Ni), ο μόλυβδος (Pb) και το κάδμιο (Cd) και να μετρήσει το πάχος και τη σύνθεση της επιμετάλλωσης, όπως επικαλύψεις χρυσού σε ασήμι (βερμέιλ) και ρόδιο ( Rh) επιστρώσεις σε κράματα χρυσού, ακόμη και σε μικρά αντικείμενα.
Τα αντικείμενα που θέλουμε να εξετάσουμε τοποθετούνται στην ειδική επιφάνεια του φασματογράφου και σε λίγα δευτερόλεπτα μας δίνουν τις περιεκτικότητες σε πολύτιμα μέταλλα
