Είναι μία αρχαιότατη μεταλλουργική τεχνική, με την οποία δημιουργούμε ένα ανάγλυφο σχέδιο πάνω σε ένα λεπτό φύλλο μετάλλου.

   Η λέξη Repousse είναι γαλλική και σημαίνει «φουσκωμένο». Η ονομασία αυτής της τεχνικής στην ελληνική γλώσσα είναι «έκκρουστη τεχνική», αλλά αυτός ο όρος δεν χρησιμοποιείται στην πράξη. Στην παραδοσιακή ελληνική κοσμηματοποιία τα κοσμήματα ρεπουσσέ ονομάζονται φουσκωτά.

   Η διαδικασία για την κατασκευή ενός αντικείμένου με ρεπουσσέ είναι μία διαδικασία σφυρηλάτησης ενός μεταλλικού ελάσματος (φύλλου) στερεωμένου σε κάποιο υπόστρωμα, συνήθως πίσσα. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την εφαρμογή της τεχνικής ρεπουσσέ, είναι σφυράκια, ζουμπάδες και κοπίδια . Αυτά τα εργαλεία έχουν κεφαλές διαφόρων σχημάτων, για να δίνουν στον τεχνίτη την δυνατότητα να σφυρηλατεί ακριβέστερα τις λεπτομέρειες που απαιτεί το σχέδιο. Οι ζουμπάδες που χρησιμοποιούνται στο ρεπουσσέ, έχουν στρογγυλεμένες κεφαλές, για να μην σχίζουν το φύλλο μετάλλου που σφυρηλατούν. Τα εργαλεία αυτά συχνά κατασκευάζονται από τους ίδιους τους τεχνίτες, με βάση τις ανάγκες τους .

   Τα βήματα για να εφαρμόσουμε την τεχνική ρεπουσσέ, (π.χ. να αντιγράψουμε την μάσκα του Αγαμέμνονα), είναι τα εξής:

      1) Ακουμπάμε το ανοπτημένο (μαλακό) φύλλο του μετάλλου, πάνω σε ένα υπόστρωμα το οποίο είναι ένα είδος σκληρής πίσσας.

      2) Σχεδιάζουμε με ένα μολύβι, πάνω στο φύλλο, τις βασικές γραμμές του σχεδίου που θα δημιουργήσουμε, δηλαδή το περίγραμμα του κεφαλιού, μάτια, μύτη, στόμα κ.λ.π.

      3) Αρχίζουμε να χτυπάμε, με το ζουμπά το μέταλλο, στα σημεία που θέλουμε να φουσκώσουν, δηλαδή μάγουλα, μέτωπο, πηγούνι. Η πίσσα που βρίσκεται από κάτω, έχει τέτοια υφή, ώστε να υποχωρεί με το χτύπημα του εργαλείου, αλλά και να είναι αρκετά συνεκτική, ώστε να κρατάει το σχήμα που παίρνει μετά το χτύπημα.

      3) Χρησιμοποιώντας πιο λεπτοκαμωμένα εργαλεία, σφυρηλατούμε το μέταλλο στα πιο λεπτά και εξογκωμένα σημεία, μύτη, χείλη, μάτια, αυτιά. Όλες τις παραπάνω εργασίες, τις κάνουμε χτυπώντας το μέταλλο από την πίσω όψη του για να το φουσκώσουμε.

      4) Αναποδογυρίζουμε το φύλλο του μετάλλου, που έχει πάρει σε αδρές γραμμές τη μορφή του προσώπου, και αρχίζουμε να χτυπάμε με λεπτά εργαλεία την μπροστά όψη στα σημεία που θέλουμε να δημιουργηθεί υποχώρηση, όπως π.χ. ανάμεσα στην μύτη και τα μάγουλα. Η σφυρηλάτηση από την μπροστινή όψη, έχει ειδική ονομασία και λέγεται κοίλανση (Chasing)

       5) Σε κάποια σημεία που θα χρειαστεί να αποτυπωθεί ακόμη μεγαλύτερη λεπτομέρεια, όπως π.χ. πάνω στο φρύδι, θα χρησιμοποιήσουμε καλέμι και θα κάνουμε χάραξη.

       6) Αφού δημιουργήσαμε το επιθυμητό ανάγλυφο, καθαρίζουμε το φύλλο μετάλλου από τις πίσσες, με πύρωμα και βάπτισμα σε οξύ.

       7) Τέλος το γυάλισμα παραδοσιακά γίνεται με επάλειψη της επιφάνειας με μία λάσπη που φτιάχνεται από λειαντικές σκόνες, την λεγόμενη πόμιτσα στην μαστορική διάλεκτο. Τρίβοντας με πανιά την επιφάνεια πετυχαίνουμε το τελικό γυάλισμα.
    Σε ένα πιο εξελιγμένο είδος ρεπουσέ που εφαρμόζεται πιο πολύ σε μεγαλύτερα αντικείμενα, αντί για πίσσα, χρησιμοποιούνται συγκεκριμένα καλούπια π.χ. ειδικά αμόνια με στρογγυλεμένες άκρες,ή ειδικά σκαλισμένες μήτρες πάνω στις οποίες γίνεται η σφυρηλάτηση του μεταλλικού φύλλου. Μετά το χτύπημα, το μεταλλικό φύλλο, παίρνει το σχήμα του συγκεκριμένου καλουπιού. Με τον τρόπο αυτό επιτυγχάνεται ταχύτητα λόγω τυποποίησης της εργασίας. Η τεχνική αυτή έχει την ονομασία εμπίεστη τεχνική.


Η περίφημη χρυσή μάσκα του Αγαμέμνονα. Πιθανόν το πιο αναγνωρίσιμο παγκοσμίως έργο με την τεχνική ρεπουσσέ. Βρέθηκε σε μυκηναϊκό τάφο (1600 π.Χ.) Από τα γνωστότερα εκθέματα του Αρχαιολογικού μουσείου της Αθήνας.

http://www.cycladic.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=1327&cnode=55&clang=0

http://www.cycladic.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=resource&cresrc=1324&cnode=55&clang=0